ITE 628: การจัดการความรู้ - บทที่ 2 การจัดการความรู้กับการพัฒนาสมรรถนะขององค์กร (ตอนที่ 2)

ลักษณะใหญ่ๆ ของการเปลี่ยนแปลงในปัจจุับันนี้คือ

การกระจายออก การแบ่งปัน การพึ่งพาอาศัยกัน และความมีลักษณะเฉพาะตัวมากขึ้น

1. การกระจายออก ตรงข้ามกับการรวมศูนย์อำนาจ เป็นการเอาอำนาจออกจากตรงกลาง กระจายไปสู่บุคลากรในองค์กรมากขึ้น (Empower) ซึ่งอำนาจที่กระจายออกไปนี้จะทำให้เกิดความคล่องตัวในการบริหารจัดการ การตัดสินใจ ซึ่งสอดรับกับสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว แทนที่เวลามีเรื่องอะไร ก็ส่งเข้าสู่ศูนย์กลาง แล้วส่งย้อนลงมา ทำให้เสียเวลา ก็ให้แต่ละส่วนนั้น มีหัวหน้างาน และตัดสินใจงานไปเองได้เลย และมีการคุยกันเกี่ยวกับการทำงานเพื่อให้ไปในทิศทางเดียวกันอยู่เสมอ
2. การแบ่งปัน หรือ พึ่งพาอาศัยกัน เมื่อต่างคนต่างก็ต้องใช้อำนาจตัดสินใจ ต่างคนต่างก็มีความรู้ความสามารถ ในการที่จะทำให้บรรลุเป้าหมายร่วมกันนั้น จะต้องมีการแบ่งปันทรัพยากรในหน่วยของตน ซึ่งหลักธรรมชาติคือ ถ้าให้ก็จะได้รับ เมื่อมีการแลกเปลี่ยนกัน ย่อมได้แหล่งข้อมูลหรือสินทรัพย์กลางที่จะสามารถนำไปใช้ร่วมกันได้ในอนาคตและทำให้เป็นแหล่งก่อกำเนิดนวัตกรรมจากการสังเคราะห์ความรู้ที่เอามารวมกันนี้ได้มากขึ้น
3. ความเฉพาะตัวนี้ หมายถึงตั้งแต่ บุคลากร และ ตลาดผู้บริโภค ในปัจจุบันนี้ สถานที่ทำงาน ก็มีไอเดียของ The Third Place นั่นคือ ให้เป็นที่ที่คนอยู่แล้วเกิดความรู้สึกเหมือนเป็นสถานที่ของตัวเอง เป็นที่ที่ทำให้เกิดความรู้สึกแห่งความเป็นส่วนหนึ่ง รู้สึกสบาย ในปัจจุบันนี้ หากผู้บริหารองค์กรมีวิสัยทัศน์ ก็จะทำให้สถานที่ทำงานเหมาะสมกับพนักงานแต่ละส่วน ฝ่ายการตลาดต้องการที่เปิด มีการสื่อสารกันตลอด ฝ่ายพัฒนาผลิตภัณฑ์ ต้องอยู่ในที่เงียบหน่อย เพราะต้องใช้้ความคิด มีห้องกาแฟ มีที่นั่งสบายๆ เป็นต้น ส่วนผู้บริโภคนั้น จะสังเกตได้ว่า ถ้าหากทำให้สินค้าหรือผลิตภัณฑ์สามารถปรับใ้ช้ได้เฉพาะตัวบุคคลมากขึ้น หรือบ่งบอกความเป็นตัวตนของเค้ามากเท่าใด ก็จะได้รับการตอบรับดีมากเท่านั้น

นี่เป็น trend ใหม่ของทุกสิ่งบนโลกนี้

ลักษณะขององค์กรสมัยใหม่จะมีรูปแบบคล้ายกับวงออเครสตร้า

ไม่อยากจะให้จำเป็นข้อๆ แต่บีมอยากจะเสนอให้ทุกคนมองในแง่ของธรรมะ คือ ความเป็นจริง ถ้ามองได้แบบนี้ ก็จะสามารถเข้าใจปรากฎการณ์ทุกอย่างบนโลกนี้ และอธิบายได้ว่ามันเป็นเพราะอะไร และมันกำลังจะเดินไปในทิศทางใดค่ะ

จาก 3 ข้อที่บีมเขียนสรุปนี้ ถ้าทุกคนดูในตารางแสดง "ลักษณะขององค์กรสมัยใหม่" แล้วก็จะสามารถใช้หลักคิดนี้อธิบายให้ทุกข้อเชื่อมโยงกันได้หมดเลยค่ะ

ยกตัวอย่างเช่น การกระจายออกนั้น ทำให้ระบบโครงสร้างแบบปิรามิดแตกออก เป็นลักษณะของ network ซึ่งแต่ละคนจะมีอำนาจในการตัดสินใจมากขึ้น และอำนาจนี้จะึขึ้นอยู่กับ "ความรู้ความสามารถด้านการใช้ประโยชน์จากข้อมูล" เป็นหลัก และ้ด้วยความเป็น network และอิสระที่มากขึ้น ทำให้ง่ายต่อการปรับเปลี่ยนวิธีการดำเนินงาน และมีความยืดหยุ่นสูง

management จะไม่ใช่ผู้ที่เอาแต่สั่งการอีกต่อไป แต่จะต้องอาัศัยองค์ความรู้ และมันสมองของพนักงานในการกำหนดกลยุทธ์ จึงทำให้การดำเนินการเป็นแบบ "วงดนตรีออเคสตร้า" หรือแบนราบมากขึ้น มีความใกล้ชิดกันระหว่างฝ่ายบริหารและปฏิบัติการมากขึ้น และต้องฟังพนักงานมากขึ้น (Bottom up)

นี่เ็ป็นตัวอย่างของการใช้หลัก 3 ข้อนั้นอธิบายเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบจากองค์กรสมัยเก่ามาเป็นแบบใหม่ ซึ่งสามารถใช้ในการอธิบายปรากฎการณ์อื่นๆได้ด้วย

นอกจากนี้ อยากจะแนะนำให้เพื่อนๆทำความเข้าใจอย่างลึกซึ้งกับคำศัพท์เหล่านี้ค่ะ เพราะมันเ็ป็น keyword สำคัญต่อการทำความเข้าใจ trend ของการปรับเปลี่ยนองค์กรในอนาคตอันใกล้นี้

• Traditional Organization
• Learning Organization
• Developing Organization
• Innovation Organization

และหากพี่ๆหรือเพื่อนๆคนไหนทำงานในองค์กร ลองนั่งคิดๆตอนสมองโปร่งๆ ค่ะว่า องค์กรที่ตัวเองทำงานอยู่นั้น เข้าข่ายลักษณะองค์กรแบบใด